Kürtaj ülkemizde 10 haftaya kadar olan gebeliklerde 1983 yılından beri yasal olarak yapılmaktadır. Gebelik haftası hastanın son adet tarihi ve vajinal ultrason muayenesi yapılarak tespit edilir. Hasta son adet tarihini bilmiyor olabilir. Bu durumlarda gebeliğin ilk aylarında yapılan vajinal ultrasonografi ile gebelik haftası tesbit edilir. İlk haftalardaki ölçümler güvenilirdir. Hata payı azdır. Ultrasonografi ile gebelik haftası hesaplanırken esas alınan tarih son adet kanamasının ilk günüdür. Hastalar genelde gebelik haftasını gebe kaldığı tarihden hesaplamaktadırlar. Bu nedenle doktorun tesbit ettiği gebelik yaşı ile, hastanın tesbit ettiği gebelik arasında iki hafta kadar fark olur. Hastanın hesabı iki hafta daha küçüktür.
18 yaş üstü bekarlar sadece kendi onayı ile kürtaj olabilirler.
Evlilerde eşin de onayı gereklidir.
18 yaş altındakilerde anne-baba onayı şarttır.
Acil, kanamalı başvurmuş vakalarda, hayatı tehdit eden kanama varsa hastanın kendi onayı yeterlidir.
10 haftayı aşan gebeliklerde embriyonun ölü olması veya sakat olması durumlarında hekim kurulundan çıkacak onay ile küretaj uygulanır.
Gebelik sonlandırma için kürtajdan başka bir yöntem yoktur. Halk arasında gebeliği sonlandırmak için kullanılan bazı iğneler kullanılmaktadır. Bu iğnelerin düşük yaptırma özelliği yoktur. Sadece vakit kaybına neden olur. Kişi gebe değilse çekilme kanaması denilen kanamaya sebep olur. Gebelik kesinse düşük oluşturmaz.
Kürtaj Kuralları
Konumuz kürtaj olunca bu konunun tıbbi ve hukuksal boyutuna birlikte bakılmalı.
27 Mayıs 1983’de 2827 sayılı “Nüfus Planlaması Hakkında Kanun” yayınlanarak aynı yılın Kasım ayında Türkiye’de kürtaj belirli kurallar dahilinde uygulanmaya başlandı.
Evli kadınlarda gebeliğin sonlandırılması amacıyla, kürtaj yaptırabilmek için eş onayı istenmektedir.
18 yaşını doldurmuş bekar bir kadının kürtaj yaptırabilmek için izne ihtiyacı yoktur.
18 yaş altı genç kızlarda ebeveyn kürtaj yaptırabilmek için onay vermelidir
15 yaşından küçük çocukların kürtaj olması adli bir vakadır. İlgili mercilere bildirilmelidir.
Kadının suç mağduru olması da kürtaj yaptırabilmek için yeterli sayılmaktadır. Gebeliğin 10 haftayı geçmiş olmasına rağmen kadının suç (tecavüz) mağduru olduğu durumlarda kürtaj yapılır.
Gebeliğin devam etmesi anne için hayati bir tehlike oluşturuyorsa, örneğin annede şiddetli bir kalp, böbrek, karaciğer hastalığı, astım veya hipertansiyon gibi bir durum varsa veya gebelik için zararlı olabilecek ilaçlar kullanmak zorunda ise "anne hayatı düşünülerek" gebelik haftasına bakılmaksızın gebelik sonlandırılabilir. Bunun için resmi hastaneden en az iki uzman doktor imzalı "sağlık kurulu raporu" gerekiyor. 8. Bir diğer durum da ultrason ya da tarama testlerinde tespit edilen, bebekte yaşamla bağdaşmayan veya doğduktan sonra yaşamını büyük ölçüde etkileyecek bir durumun tespit edilmiş olmasıdır. Bu durumda da "bebek hayatı düşünülerek" gerekli kanuni belgeler hazırlanır. Bu durumda kürtaj yaptırabilmek için yasal engel yoktur. Gebelik tahliye edilebilir.
Kanunen gebelik sonlandırılma işleminin uzman hekimler tarafından ve hastane ortamında yapılması gerekmektedir.
Kürtaja Başvurma Nedenleri
İstenmeyen gebeliklerin sonlandırılmasında kürtaj yaptırabilmek için yasal olarak gebelik süresinin 10 hafta ve daha az olması gereklidir. En uygun zaman 5 - 6 ve 7. haftalardır. Tıbbi olarak 5. haftadan önce kürtaj yapılması risklidir. Gebelik süresi; son adet kanaması baz alınarak hesaplanır. Kadınlar ilişki tarihini baz alırlar ama vajinal ultrason ile muayenede hesaplanan ilişki tarihinden 2 hafta uzundur.
İlaçla durmayan uterin kanamaların durdurulması; Uzun süreli ve fazla miktardaki adet kanamalarında özellikle 40 yaşını aşmış kadınlarda uygulanan kürtaja Fraksiyonel kürtaj denir. Uterus duvarı kürete edilir. Yani kazınır. Bu şekilde kanamalar kontrol altına alınmış olur. Alınan materyal de patolojiye gönderilerek teşhis için adım atılmış olur. Her iki durumda da yapılan işlem tedavi edici yani "Terapotik küretaj" olarak anılır.
Mol gebelik tedavisinde; üzüm gebeliği kürtajı da denilen bu durumda annedeki yumurta hücresi birden fazla spermi almıştır. Buna mol gebelik denir. Ultrasonik muayenede rahimde üzüm tanesi gibi çok sayıda vezikül bulunur. Mol gebelik durumunda rahimdeki materyal kürtajla alınmalıdır.
Sakat gebelik kürtaj yaptırabilmek için uygun bir durumdur. Doktorlarca fetüste bir sakatlık tespit edilmesi durumunda aile onay verdiğinde heyet kararı ile gebelik sonlandırılır. Bunun için yasal olarak aranan 10 hafta aşılmış da olabilir.
Geç düşük; bebeğin anne karnında ölmesi durumudur. Tıbbi adı Missed Abortus’dur. Bu durumda da gebelik kaç haftalık olursa olsun materyal boşaltılır.
Rest küretaj; doğal yollarla yaşanan düşüklerde vakaları rahimde parça kalmışsa kürtaj yapılır. Normal doğumdan sonra da rahimde plasenta parçaları kalmışsa gene kürtaj yapılır.
Biyopsi için de yapılabilir; adet periyodunda ya da regl kanamaları periyodunda düzensizlik durumlarında, dış gebelik tanısı koymakta ve diğer bazı jinekolojik vakaların tespitinde biyopsi alınma gereği ortaya çıkar. Buna Probe Kürtaj denir.
Smear testi sonrası rahim ağzı kanseri ile rahim kanseri ayırıcı tanısında, şüpheli kanalarda ve menapoz sonrası kanamalarda endometriumdan parça alınarak Endometrial Biyopsi yapılır.
Fraksiyonel kürtaja benzeyen bir diğer uygulama Pipel kanülü aracılığıyla rahime girilerek parça alınmasıdır. Bu uygulamaya menapoz sonrası rahim ağzı daraldığında gerekir.
Anembriyonik Gebelik yani boş gebelik durumlarında gebeliğin sonlandırılması gerekir. Nedir boş gebelik; Gebelik kesesi yani plasenta ve onu çevreleyen zarın oluşmuş ama içinde yerleşmiş olması gereken embriyo ve çevresindeki dokuların oluşmaması durumudur.
