Gebelikte HİV Takibi
Gebelik döneminde dikkatli takiple anne ve bebek A...
Gebelik 3. Trimesterdedir. Bebeğin boyu 36-38 cm civarında, kilosu 1300gr. kadardır. Bu haftalardan itibaren bebek ve anne hızla kilo almaya başlar. Doğuma kadar bebeğin kilodu şu andaki mevcut kilosunun iki katına çıkar. Oran olarak daha fazla olan bebeklerde vardır. 29. haftada cilt altı yağ dokudu artmaya devam eder. Cilt yüzeyinde kremsi bir sıvı olan verniks kazeosa oluşumu başlar. Akciğer ve diğer organlar gelişmeye devam eder. Beyin gelişimi devam eder.Kafatasıda beyne yer açmak için büyür.
Bebeğin kafa kemikleri arasında birleşim yerlerinde kemik yapının oluşmadığı bölgeler vardır. Elle dokununca sert olmayan yumuşak bölgelerdir.Bu bölgelere bıngıldak denir ve bıngıldağın amacı beyin gelişimi tamamlanana kadar beyne yeterli yer sağlamaktır. Doğumdada bıngıldaklar vardır ve 1 yaş civarında kapanır. Bebek hareketleri güçlüdür, serttir. Çünkü kemik yapısı güçlenmiştir. Bu haftada bebekte ses ve ışık hissi duygusu daha güçlenmiştir. Bebekte bunlar olurken annedede bazı şikayetler olabilir. Bunların başında vücuttaki ödemdir.
Özellikle bu haftalar yaz dönemine denk düşmüşse ani ısı yükselmesi el ve ayaklarda ödem oluşumunu artırır. El ve ayakta şişlik,gerginlik olur. Önlem olarak yüzük çıkartılmalı. Ve lohusalık sonlanana kadar takılmaması önerilir. El ve ayakta var olan şişliğe,baş ağrısı eklenirse doktor kontrolüne gitmeli. Bu tabloda tansiyon durumu ve idrarda protein kaybı olup olmadığı önemli. Tansiyon yüksek ise hasta sıkı takip altına alınmalı, gerekliyse hastaneye yatırılmalı. Tansiyonu kontrol altına alacak ilaçlar başlanmalı. Annenin tuzdan fakir beslenmesi sağlanmalı. Bacaklarda kramp ve kadılma varsa Mg ve Ca seviyesi bakılarak eksiklik carsa giderilmeli.Bu haftalarda spora devam edilebilirBunlar anneyi yormayan yüzme, yürüyüş , gebelik platesidir. Sadece placentanın rahim ağzına yakın yerleştiği durumlarda , erken doğum tehdidi ola vakalarda spor önerilmez. Çünkü anne bu süreci yatak istirahatinde geçirmeli.Bu haftalarda bebeğe hazırlık olarak annede süt üretimi başlar.
Bu haftalarda bebeğin boyu ortalama 40 cm, ağırlığı 1500 gram civarındadır. Bu ölçümler ortalama rakamlardır. Sizin bebeğinizinde bu boy ve kiloda olması şart değildir.% 10 gibi artı, eksi payı vardır.Kilonun az veya fazla olması bebeğin durumunun göstergesi değildir. Bu haftadan sonra haftada ortalama bebeğin kilodunda 200 gram artış olur. Doğuma kadar normal kilo olan 3200 grama ve üstüne ulaşmış olur. Bebeğin kilosunun artmasıyla anne karnında bebeğin yön değiştirme hızı azalır.Bebeğin akciğer ve beyin gelişimi hızla devam etmektedir. Bebek artık doğum pozisyonunu almıştır. Normal doğum pozisyonu baş aşağıda doğum kanalına uyum sağlamış pozisyondur.
Doğum kanalına makat yerleşimi olmuşsa veya bebek yan yatıyorsa normal doğum mümkün olmaz. Cilt altı yağ dokusu artmaya devam eder ve cildin güzelleşmesini sağladığı gibi bebeği ısıya karşı korur. Ayrıca bu haftalarda bebeğin kemik iliğinden kan hücrelerinin yapımı başlar. Annede ise ağırlık artışı ve karnın iyice büyümesiyle annenin hareketleri yavaşlar. Yorgunluk artar.İstirahat ihtiyacı artar,aktivite sırasında nefes yetersizliği hissedebilir. Nefes yetersizliği annenin dolaşım sisteminde artan bolüm ihtiyacı ve annede oluşacak kansızlıktan kaynaklanır.
Bu haftada bebek yaklaşık 1600 gram ve boyu yaklaşık 41 cm dir. Artık son 10 haftaya girilmiştir. Bebeğin organ gelişimi devam etmektedir. Cilt altı yağ dokusu artar. Bebeğin görüntüsü doğunca olabilecek görüntüsüne yaklaşmıştır. Bebek göz kapağını açıp kapatabilir. Mimikler oluşur. Beyin gelişimi ve sinir hücreleri arasındaki iletişim hızla gelişir. Nefes alma,parmak emme, hıçkırık refleksi oluşur. El , kol hareketleri daha güçlüdür.Kol, bacak, kafa, gövde oranları normalleşir. Kemik iliği kan yapımını devam ettirir.Bebeğin uyku periyotları oluşmaya başlamıştır. Bazı saatlerde aktif, bazı saatlerde sakindir. Anne gergin, aç ve uykusuz ise bebeğin hareketi azalabilir. Ama bu durum düzelince tekrar hareketli olur.Anne karnındaki bebeğin gece , gündüz kavramı olmadığından gece aktif bebekler bunu doğunca bir müddet devam ettirir.
Gece uyumayıp gündüz uyur. Daha sonra bu durum yavaş yavaş tersine döner. Gece uyur.Gündüz daha az uyur.Bu haftalarda EDT(erken doğum tehdidi) başlayabilir. Annede karında periyodik kasılmalar saatte 5-6 taneden fazla iseve devam ediyorsa NST takibi yapılır. Erken doğum kontraksiyonları tespit edilmişse anne hastaneye yatırılarak istirahate sevk edilir ve ilaçla erken doğum önlenir. Bu haftalarda ayrıca rahim ağzını doğuma hazırlayan kısa süren ve çok sık olmayan kasılmalar normaldir. Anne vücudu doğuma hazırlanmaktadır. Annenin karnı kaburga altına kadar yükselmiştir.Rahim seviyesinin yükselmesine bağlı mide ve akciğerde baskı artar. Gece yüksek yastıkta yatma ihtiyacı doğar.Anneye gece uyumadan 4 saat öncesine kadar yemek yememesi önerilir.Annede bel ve sırt ağrıları olur.Kilonun artması, karnın öne doğru büyümesiyle bel kaslarına binen yük artar ve ağrılar olur.Annede doğum endişesi başlayabilir. Bu konuda en büyük yardımcınız doktorunuz olacaktır.
Bebek 1800 gram ve 43cm e ulaşmıştır. Bebeğin bağışıklık sistemi gelişmeye başlar. Tırnak oluşumu başlar.Bebek solunum hareketlerini yapmaktadır. Amnion mayi yani içinde barındığı suyu içerek akciğerin gelişimi ve sindirim sisteminin fonksiyonlarının başlamasını sağlar.Solunum sıradında akciğer tabanındaki diaframı aşağıya doğru çeker. Bu hareket ultrasonda 10-15 dakika takip edilirse doktor tarafından da görülebilir. Bebeğin cilt altı yağ dokusu iyice artmış , yanak oluşmuştur. Bebek artık doğum pozisyonunu almıştır.
Bebeklerin yüzde 95 i baş aşağı, makat yukardadır. Bu pozisyon normal doğum pozisyonudur. Gebelerin geri kalanı makat veya yan yatar pozisyondadır. Rahim büyüdükçe alttan diaframı iter ve nefes alma sıkıntısı , midede hazımsızlık sorunu olabilir. Bunun için az ve sık yemeli, yatmadan 4 saat önce yemeği kesmeli. Sırt ve bel ağrıları artabilir.İstirahat önerilir.Ağrı kesici almamalı. Hormonal nedenlerle eklem bağlarında hassasiyet olabilir. Bu haftadan itibaren anne çalışıyorsa doğum öncesi 8 haftalık iznine ayrılabilir. Ama sorun yaşamayan gebeler genellikle çalışmayı tercih ederler ve bu izinlerini bebek doğduktan sonra kullanırlar