Gebelikte 19. Haftasında Bebekte Olan Değişimler
Gebeliğin 19. haftasında yaklaşık 14-18 cm boyunda...
Gebeliğin 2. haftası annede yumurtanın hazırlandığı ve döllenmenin gerçekleştiği haftadır. Annede olan değişiklikler hormonal sisteme bağlıdır. Anne henüz gebelikle ilgili bir değişiklik hissetmemektedir. Beyindeki hipofiz bezinden salınan. FSH isimli hormon yumurtalıkları uyararak yumurtlama sürecini başlatır. Yumurtalıkta içi su dolu ve yumurta barındıran follikül denen sıvı dolu keseler oluşur. Folliküller olgunlaşınca östrojen salgılamaya başlar. Östrojen yeterli seviyeye ulaşınca beyindeki hipofiz bezini uyararak LH üretimini tetikler.
Yumurtanın içi de olgunlaştığı kist belli çapa ulaşınca çatlar ve yumurta karın boşluğuna atılır. Yumurta atılımı gerçekleşince kistten progesteron hormonu salgılanmaya başlayarak rahim iç tabakasını döllenmiş yumurtanın tutunup yerleşmesine uygun hale getirir. Yumurta atılıp döllenme olursa gebeliğin 2. Haftası olmuştur. Yumurta karın boşluğuna atılırken Fallop tüplerinin uçları tarafından adeta vakumlanarak adeta tüpün içine çekilir. Tüpün içinde ilerleyen yumurta, şayet cinsel birleşme olmuşsa, vajinadan rahime, rahimden tüplere doğru yol alan milyonlarca spermden biriyle karşılaşırsa döllenme gerçekleşir. Bu arada yumurtanın atıldığı follikülden progesteron hormonu salgılanmaya devam ederek rahim içinde döllenmiş yumurtanın yatacağı yeri hazırlar. Yumurtanın döllendiği ilk günlerde gebelik doktorlara göre 2. Haftayı bitiriyordur. Ama annenin hesabına görd henüz gebe değildir veya şüpheli ilişkisi olmuştur. Yani kadının gebelik haftası hesabıyla doktorun hafta hesabı farklıdır. Doktorun hesabına göre gebelik annenin hesabına göre 2 hafta öndedir.
Tüpte ovum ve sperm karşılaşıp döllenme gerçekleşince sperm hücresinin çekirdeği ile yumurta çekirdeği birleşince genetik temel oluşturulur. Döllenme olduğu anda bebeğin cinsiyetinin ne olacağı kodlanmıştır. Y hücresi taşıyan sperm yumurtayı döllerse bebek erkek,X kromozomu taşıyan sperm döllerse bebek kız olur. Yani bebeğin cinsiyetini anne değil, babadan gelen sperm belirler. Cinsiyetin ne olacağını belirleyen babadır. Kız veya erkek bebek sahibi olma şansı yüzde elliye, ellidir. Cinsiyetin belirlenmesinde yumurtlama günü, beslenme tarzı ve yatış pozisyonu gibi durumların etkisi yoktur. Yumurta ve spermin döllenmesiyle oluşan hücreye Zigot denir. Zigot iki hücrelidir ve tüpte ilerlemeye başlar. Bu arada 2-4-8gibi katlanarak çoğalmaktadır. Zigot bölünerek 16 hücreye çıkar ve Morula adını alır. Rahime yerleştiğinde Morula halindedir.
Eğer bebek sahibi olmayı arzuluyor ve korunmuyorsanız gebe olma ihtimaline karşı annenin dikkat etmesi gereken hususlar vardır. Bunlar başlıca:
Bir problem varsa çözüldükten sonra gebe kalmalı. İdeal kiloda olmalı. Diş muayenesi yapılmalı. Kan testleriyle eksik vitamin , mineral var mı , incelenmeli
Anne adayı gebe kaldıktan sonra hem kendi, hem bebeği için önemli bir döneme girecektir. Bu nedenle hem kendi hem bebeğinin sağlığı için beslenmesine dikkat etmelidir. Düzenli ve dengeli beslenme gebelik sürecinde ideal kiloda kalmasını sağlayacaktır. Beslenme programında önemli bir konu yeterli sıvı alınımıdır. Kiloya göre değişmekle birlikte günde en az 2 litre su tüketilmeli. Terkeme yoğun ve hava sıcaklığı yüksek ise sıvı miktarı artırılmalı. Çay yemekten hemen sonra tüketilmemeli. Limonla tüketimi daha uygundur. Fe eksikliğini engeller. Eğer Fe eksikliği (kansızlık) varsa uygun ilaçla tedavi edilmeli. Kasızlığı olan annelerin bebekleri ilk 3 ayda annenin depo Fe ini kullanır, annenin depo Fe miktarı azalır. Anne adayı şekerli, ambalajlı gıda, şarküteri ürünleri ve çiğ et tüketmemeli. Hamur işlerini seyrek ve az miktarda yemeli. Gebenin tüketeceği en değerli besin grubu et, süt, yoğurt, yumurta, kuru baklagiller, balık ve tahıllı gıdalardır. Süt ve süt ürünlerinden bebeğin kemik ve diş gelişimi için gerekli Ca ve protein sağlanır. Tüketilen süt ve süt ürünlerinin pastörize olmasına dikkat etmeli. Tahıllar enerji ve B grubu vitaminleri sağlar. Sebze ve meyve vitamin ve mineral temin eder. Et, yumurta, baklagiller protein ve Fe ihtiyacını karşılar. Bitki çaylarından uzak durmalı.Çayların bebekte nasıl bir etki yapacağı hakkında yeterler çalışma yoktur. Sigara ve alkol kesinlikle kullanılmamalı.