Gebelikte 10. Ay
Bu haftada bebeğin kilosu 2900/3000 gram boyu yakl...
Gebeliğin 5. haftasında vajina ultrasonda daha bariz olmak üzere rahim içinde gebelik kesesi net görünüyordur.Eğer kese görülemezse bir hafta gibi bir süre sonunda tekrar ultrason yapılarak kesenin varlığı teyit edilir. Kese görülememişse dış gebelik yönünden hafta rakip edilmeli .Çünkü dış gebelik ciddi sonuçlar yaratacak bir durumdur.
Gebelik kesesi rahim içinde ise artık gelişmeye hazır bir bebek adayı vardır.Gebelik kesesi içinde yuvarlak , düzgün cidarlı yolk sac denen bir oluşumda vardır.Yolk sac üstünde embriyo gelişecektir Embriyonun gelişmeye başlamasıyla taşlı yüzüğü andıran bir görüntü olur.Embriyo ölçülürse 1-3 milimetre kadar olduğu görülür.Embriyoda henüz kalp atımı başlamamıştır.Embriyo mikroskopik olarak 3 tabaka halindedir ve bu tabakalardan bebeğin tüm organları gelişecektir. Annenin adeti bu süreçte 1-7 gün kadar gecikmiştir.Kan ve idrar testleri yapılırsa müsbet gelir.Gebelik varlığı kesinleşince doktor anneye bebeğin gelişme sürecinde omurga açıklığı olmaması için fıolik asit başlayacaktır .Anne henüz gebeliğini hissedemez.Rahim yükselmemiş , henüz aşağıdadır.Rahim leğen kemiği içinde pubis kemiği arkasında aşağıdadır.
Gebelik tesbit edilince doktor annenin bazı testleri yaptırmasını isteyecektir.Küçük bir check -up boyutlu testlerdir.Bunlar kan grubu, kansızlık tesbiti.tiroıd testleri,karaciğer,böbrek fonksiyonlarını gösteren testler ve hepatit b-c ve hiv testleridir.Ayrıca gebeliğin ilk üç ayında aktif olarak bazı virütik hastalıkların olup olmadığını gösteren testlerde yapılır.Bunları bazıları bebekte sakatlıklara ve düşüklere sebep olmaktadır.Bu testler toxoplazma,kızamılçık,Cmv, herpes simplex testleridir.Bu testlerde aktifliği gösteren IgM değerleridir.Ig G değerlerinin çok önemi yoktur.Eğer bu virüslerin testinde IgM değerleri yüksekse gebelik sakatlık yönünden çok sıkı takip edilmeli.Sorun varsa sonlandırılmalı.
Gebeliğin 6. haftasında yapılan vajinal ultrasonda embriyo yolk sac kesesinin üstünde iri bir yüzük taşı gibidir.Boyutu ortalama 2-5 milimetre kadardır. İlk olarak omurga oluşmaya başlamıştır .Omurgadan sonra dolaşım sistemi oluşmaya başlar.Dolaşım sisteminin oluşmasıyla kalp atımı duyulur.Kalp atımı ilk haftalarda ortalama 100 civarındadır.Daha sonraki haftalarda bu sayı 140-160 a kadar çıkacaktır.Embriyonun etrafı amnıon sıvısıyla kaplıdır .Bu sıvı gebelik boyunca bebeği koruyacaktır.Ayrıca bebek ilerleyen aylarda yutma refleksi başlayınca yutacak ve bu sıvıya idrarını yapacaktır.Kol ve bacağın okuşacağı noktalarda bir tomurcuklanma hali vardır.Anneyle besin alışverişini sağlayacak olan kordon bağı oluşmaya başlar.Organların hepsinin ön hücreleri vardır, bundan sonra hızla gelişim süreci başlayacaktır Rahim henüz leğen kemiği içindedir Görünür seviyelere ulaşmamıştır.
Gebeliğin 6. haftasında annede kokulara ve yemeklere karşı hassasiyet , bulantı ve kusmalar başlamıştır.Bulantı ,kusma başlayınca anne bebeğin beslenemiyeceği endişesini taşır.Kaygıya gerek yoktur.Annenin deposu milimetrik embriyoyu besleyecek güçtedir. Annede memelerde hassasiyet , büyüme başlar.Memede henüz süt salınımı yoktur.Fakat süt oluşumu için bezlerde büyüme başlarMeme başında renk koyulaşması,tüylenme oluşmaya başlar.Annede bulantı ,kusma ve hormonal nedenlerle uyku hali , bitkinlik olur. Bu haftalar düşük riskinin olduğu haftalardır.Kasık ağrıları varsa düşük riski açısından takip edilmeli.Fakat kasık ağrısı rahimin büyümesiyle rahimi karın içinde tutan bağların gerilmesiylede olabilir. Kalp atımı duyulduktan sonra gebe 4 hafta aralıklarla muayene için çağrılabilir.Her hafta ultrason yapılmaz.
Gebelik 7. haftaya ulaştığında embriyo ortalama 1cm uzunluğunda, 0,5 gr ağırlığında,kalp atımı mevcut (fka+) tur.Embriyoda bazı dokular şekillenmeye başlamıştır.Kafa gövdeye göre daha büyüktür.kafa gövde oranı 1/3 gibidir.Bu nedenle koca kafa görünümü tüm embriyolarda vardır.Kafada göz çukuru oluşmaya başlar ve normal yerinde değil , her iki yandadır.Kol ve bacak oluşacak yerlerde tomurcuk şeklindedir.El ve ayak plak halinde kapalıdır.Kalp odacıkları 4 oda şeklinde oluşmaya başlamıştır.Dakikada 160 atmaya başlamıştır.Akciğerler kendi yerine doğru çekilmeye başlar.Göbek kordonu şekillenmeye başlamıştır.Tüm bunlar10 milimetre boyutundaki embriyo içinde olmaktadır.Cilt çok ince olarak oluşmaya başlamıştır.Yolk sac kaybolmaya başlamıştır.Embriyo kese içinde pirinç tanesi kadardır.
Rahim büyüklüğü anne tarafından hissedilemez.Halen leğen kemiği(pelvis) içindedir.Rahimi tutan yan bağların gerilmesine bağlı kasık ağrıları olabilir.İstirahatle geçebilir.Annede gebeliğe bağlı bulantı , kusmalar devam eder.Bulantı , kusmayı rahatlatmak için sabah sulu gıdalardan uzak durmak,tost, muz, katı gıda, kuru kayısı ,soda önerilen gıdalardır. Rahimin büyümesi mesaneye bası oluşturarak gebenin sık sık idrara çıkmasına neden olur. Gebelikle ilgili rutin testler yapılmamışsa testler yapılır.Bu testler kan grubu, kansızlık, tam idrar,karaciğer ,böbrek fonksiyon testleri, tiroit,hepatit b,c hıv taşıyıcılığı,viral enfeksiyonların aktifliğini gösteren testlerdir.Kızamıkçık,Cmv enfeksiyonları ilk üç ayda geçirilirse bebekte organ anomalilerine neden olabilir. Bu nedenle IgM seviyeleri bakılabilir.
Gebeliği 8. haftasına ulaşmış embriyo ortalama 13 milimetre ortalama 1 gr kadardırFasulye kadar olmuştur.Bebeğin kalp atımı vardır. Dil,damak, göz kasları oluşmaya başlar.Embriyonun ufak hareketleri ultrasonda görülür.Bacak ve kollar tomurcuklanan yerlerden uzamaya başlarEklemler oluşmaya başlar.Parmak plakları ayrılmaya başlamıştır.Dış kulak kıkırdağı oluşur.Kafanın her iki yanındaki gözler normal yerine doğru çekilir.Kafa yine kocamandırKafa , gövde oranı 1/3 oranını korumaktadır.Cinsiyet kromozomal olarak bellidir ama henüz şekillenmemiştir.Ultrasonda belli değildir.İç genital organlar oluşmaya başlar.Ultrasonda artık bebeğe benzeyen bir görüntü oluşmuştur.
Gebeliğin bu haftalarında bazı annelerde , kusma,bulantı devam eder.Bazısında çok şiddetli olur ve beslenmesini engelleyecek düzeye ulaşabilir.Bu durum hiperemezis gravidarum diye isimlendirilir.Bu durumdaki annenin hastaneye yatırılması , mayi açığının serumla giderilmesi gerekir.Serumların içine katılan B vitaminleri ve bulantı kesici ilaçlar gebeyi rahatlatır.Bulantı hissetmeyen gebelerde iştah artışı olur.Halk arasında gebenin çift canlı olduğu onun için iki kişilik yiyebileceği kanısı vardır . Bu yanlıştır. Gebeliğe bağlı günde 300 kalori kadar fazla gıda yeterlidir. Buda 1 tost + 1 bardak süte tekabül eder. Rahimin büyüyerek mesaneye bası oluşturması ve hormonal nedenlerle sık sık idrara çıkma devam etmektedir.
Vajinal akıntı artmıştır. Sebebi vajinadaki bezlerin artan hormonlar nedeniyle sekresyonunu artırmasıdır.Akıntıda enfeksiyon yoksa tedavi gerekmez.Ama kaşıntı , kötü koku, yeşil renk varsa uygun ilaçla tedavi edilir.