acil-durum-yaratan-yumurtalik-hastaliklari

Acil Durum Yaratan Yumurtalık Hastalıkları

Overlerde (yumurtalıklar) acil durum yaratan durumlar

  • Over follikül kistleri
  • Corpus luteum kistleri
  • Teratom
  • Endometriom  ve kist adenom
  • Over  torsiyonudur.

Follikül Kistleri

Hemen her kadında hayatının herhangi bir döneminde yumurtalığında kist  saptanabilir. Bu kistlerin çoğu herhangi bir bulgu vermez, tesadüfi olarak muayene sırasında saptanabilir. Genelde masumdurlar. Fakat hepsi aynı türde olmadığından tetkik ve takibi önemlidir.

Kistler kabaca etrafı kist duvarı denen bir doku ile çevrili, içi sıvı dolu kitlelerdir. Kistler bütün organlarda olabilir. Diğer organlarda oluşan kistler organ fonksiyonlarını bozabildiğinden kolay belirti verirler. Fakat  over  kistlerinin bir kısmı fonksiyon bozukluğu yaratarak belirti verirken çok  büyük bir  bölümü de  belirti vermez.

Over kistleri oluş şekline göre tümoral ve  fonksiyonel olarak ikiye  ayrılır.

Kist oluşmasının en sık nedeni hormonal  düzensizliklerdir. Normalde  her adet döneminde  overler  içerisinde  yumurta hücresini  taşıyan  boyutu  3 cm’e ulaşan  follikül  adı  verilen  kist oluşur. Bu kistin  çatlamasıyla  yumurta açığa çıkar  ve kadın  gebe  kalmaz  ise yumurta çatladıktan 14 gün sonra  adet  görülür. Ancak  hormonal  düzensizlik  devam  ederse  yumurtayı taşıyan kistler çatlamaz, ya sabit  kalır,  yada  büyümeye  devam  ederek  follikül  kisti  dediğimiz  basit  kistler  oluşur. Bu tür kistler  genelde  adet gören  kadınlarda  olur, adet öncesi dönemlerde olmaz. Menapozda  çok nadirdir. Follikül  kistleri iyi  huylu  kistlerdir.

En sık  verdiği bulgular:

  • Adet  düzensizliği
  • Karında şişlik, ağrı
  • Sindirim sistemi şikayetleri
  • İdrar yolu şikayetleridir.

Bu  şikayetler birçok durumda da  olabilmektedir. Ve bazen hafif şikayetler  olur, hasta tarafından  önemsenmeyebilir. Follikül  kistlerinde  ağrı  nadirdir, ağrı  varsa  endometriozis  lehinedir,yada kistin sapı dönerek  torsiyone  olmuştur veya patlamıştır.

Follikül kistleri gençlerde en  sık  görülen kistlerdendir. Büyüklükleri  genelde 2-3 cm dir. 4 cm’i nadiren geçer. Genelde sorun yaratmazlar. Oluş nedeni tam bilinmiyor. Kabul edilen teoriler, pelvis iltihaplarında yumurtalıklara giden kan arttığından, buna bağlı olarak folliküllere ulaşan hormon miktarının artması ile oluşabileceği sanılıyor. Ayrıca yüksek doz gonogotropin varlığında, yumurtalıkların fazla uyarılması ile ortaya çıkar. Kısırlık  tedavisinde yumurtlamayı teşvik  eden ilaç kullanımında follikül kisti normalden fazla ve büyük olarak görülür. Follikül  kistleri genelde sorun yaratmasalar da takip edilmeli. 1-2 ay içinde kaybolabilirler. Kistin karın içine patlaması ve sapının dönmesi nadirdir.

Corpus Luteum Kisti

Normalde her yumurtlamadan sonra yumurta hücresinin atıldığı  doku  farklılaşarak  corpus  luteum  adı  verilen  dokuya  dönüşür. Corpus  luteumun  görevi oluşacak bir gebelikde düşük olmadan gebeliğin  rahime yerleşmesini  sağlayan  progesteron  hormonunun  placenta bu  görevi  üstlenene kadar  üretilmesidir. Hormon  salgılanması olduğu  için  adet  rötarına neden  olabilir. Bazen  kist  içine kanama olur. Patlarsa  acil durum  oluşur.

Teka Lutein Kistleri

Aşırı hormon  salgısına bağlı olarak  ortaya çıkar. 20cm ‘e kadar büyüyebilir. Kısırlık tedavisi görenlerde  rastlanır. Yatak istirahati ve ağrı kesiciler verilerek takip edilir. Patlama durumu olursa acil ameliyat gerekebilir.

Kistlerin Teşhisi

Kistler rutin muayene sırasında veya başka sebeplerle hasta muayeneye gitmişse  ultrasonografi incelemesi sırasında saptanır. Muayenede  hastanın  yaşı, kistin içinin  sıvı  dolu  olup olmadığı veya doku ile mi  dolduğu, kistin  etrafa yapışıklığı önemlidir. Bu bulgular kistin iyi huylu mu, kötü  huylu mu olduğu hakkında fikir verir. İyi, kötü kist  ayrımı için ayrıca MR, tümör belirteçlerine bakılabilir.

Çoğu over kisti (% 80-85) iyi  huyludur. Tek taraflı, düzgün yüzeyli  kistler  iyi  huylu iken, iki taraflı, etrafa yapışık, düzensiz  yüzeyli ve  hızlı  büyüyen kitleler büyük ihtimalle kötü  huyludur. Over kistinin tedavisi  cinsine  göre  değişir. Basit  kistler  için  genelde  takip  önerilir. Doğum  kontrol  hapları  kullanılarak  kistin  küçültülmesi  amaçlanır. İltihabi  kistlerde  antibiyotik de kullanılır. 8-10 cm.i geçen, yada  takipde  sürekli  büyüyen  US ve kan  testlerinde kötü huylu olma ihtimali yüksek  olan  kistlerin ameliyatla alınması  gerekir.

USG de  büyük  kistler,çok  odalı  kistler ve  kan akımındaki  artma kanser  işaretidir. Ve derhal  ameliyat  edilmelidir. Menapozda ki kadındaki kistler daha  önemlidir, kötü  huylu  olma  ihtimali  iyi  olma  ihtimalinden yüksektir. 5 cm den küçük, tek boşluklu ve ince duvarlı ise takip edilebilir. Kistler cinsine bağlı  olarak  tekrarlayabilir. 3-6 ay aralıklarla  takip edilmeli. 

Yumurtalık Kanseri hakkında bilgi almak isterseniz eğer ki; İlgili linke tıklayabilirsiniz.
İlgili link: https://www.aysedarama.com/yumurtalik-kanseri

Sosyal Medyada Paylaş

Bunlar da İlginizi Çekebilir